وی با بیان اینکه این دویست و پنجاه سال دارای نقاط برجسته‌ای است که مسلمانان هم در بررسی و هم در عمل به آنها بیشتر توجه کردند یادآور شد: ویژگی‌های دوران حکومت حضرت علی علیه‌السلام، صلح امام حسن مجتبی(ع)، قیام بزرگ امام حسین(ع)، دانشگاه بزرگ امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، مقاومت طولانی در زندان چهارده ساله موسی‌بن جعفر(ع) از این نقاط به شمار می‌رود.

روحانی بر همین اساس اضافه کرد: تعامل ویژه با حاکمیت وقت توسط امام هستم و دوران خفقان شدید در دوران عسگریین و امام جواد(ع) به عنوان برجستگی‌هایی است که می‌تواند توجه مسلمانان را جلب و جذب کند و راه را برای هدایت آنها بگشاید.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه در جهاد و مبارزه هم پیروزی حق و هم پیروزی شخص صورت می‌گیرد، افزود: آنکه در میدان جنگ و جهاد برای رضای خدا می‌رود و خون خود را نثار و جانش را تقدیم می‌کند، هم حق را پیروز ساخته و هم شخص او پیروز میدان است.

وی در عین حال گفت که، اما گاهی حق پیروز می‌شود اما شخص در فشار و تنگنا قرار می‌گیرد؛ در صلح و قرارداد صلح و نرمش در برابر نیروی مقابل، آنجا که به حق و صحیح است، حق پیروز می‌شود و شخص در فشار قرار می‌گیرد، اینجاست که مرتین اجر برای کسی است که مسیر حق را می‌پیماید.

روحانی با تأکید بر اینکه در جنگ بدر و احد حضور شجاعانه در برابر کفار، پیروزی حق بود، گفت: اما پیروزی شخص پیامبر و تحسین همه مسلمانان در برابر نبی اکرم هم بود، در حالی که در صلح حدیبیه حق پیروز شد اما عده‌ای کوته‌نظر در برابر شخص پیامبر زبان به اعتراض گشودند که چرا این ماده چنین و چنان شد و چرا آن شرط گذاشته و عقب‌نشینی صورت گرفت.

رئیس‌جمهور ادامه داد: کوته‌نظران عاقبت‌بینی را گاهی عافیت‌طلبی می‌بینند، در حالی که عاقبت‌بینی و تدبیر غیر از عافیت‌طلبی است، حتی بزرگان و یاران نزدیکی مثل حجر هم دچار اعجاب می‌شوند.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه این وقایع نشان می‌دهد که شجاعت در صلح به مراتب بالاتر از شجاعت در جنگ است، افزود: در دوران امام(ره) به عیان دیدیم که ایشان هم فرمانده میدان جنگ بود و هم راهبر مسیر صلح و دیدیم وقتی فرمانده جنگ بود چگونه از لحاظ روحی راحت بود ولی بعد از آن در زمان صلح روح وی تحت فشار قرار داشت.

روحانی با تأکید بر اینکه صلح، شجاعت دوچندان را می‌طلبد اظهار داشت: امام حسن(ع) در پیروی از سیره پیامبر و صلح حدیبیه، صلحی را پذیرفت که هم خون مسلمانان حفظ شد و هم اتحاد در برابر روم به عنوان بزرگترین خطر آن زمان جهان اسلام به وجود آمد.

وی ادامه داد: صلح به معنای درنظر داشتن هدف و آرمانی بالاتر است که امکان دارد آن آرمان برای برخی آشکار نباشد؛ صلح از آن امامی است که پشت پرده را می‌بیند اما تنگ‌نظران روی پرده را گاهی به سختی می‌بینند و یا نمی‌بینند.

رئیس‌جمهور با تأکید بر بازخوانی سیره ائمه و روش آنها تصریح کرد: عقلانیت، تدبیر، میانه‌روی و اعتدال در برابر افراط‌گرایان و خشونت‌طلبانی که در کنار پیامبر هم نمی‌توانستند راه مدارا را درک کنند و گاهی زبان به گلایه می‌گشودند، یکی از ثمرات این بازخوانی است.

روحانی اضافه کرد: عمل امام مجتبی(ع) به ما نشان می‌دهد که در مقاطعی از تاریخ، وحدت دنیای انسان و مدارا در برابر افکار دیگران تا چه حد اهمیت دارد.

روحانی با بیان اینکه با لحن ملایم با دیگران سخن گفتن به معنای آن نیست که حقی زیرپا گذاشته شود، اظهار داشت: گاهی سکوت به معنای آن نیست که کسی تسلیم شده باشد و این جدای از آن مسأله است که کسی زیر بار ظلم برود.

وی با اشاره به تعبیر مقام معظم رهبری از صلح امام حسن(ع) به عنوان شکوهمندترین نرمش قهرمانانه تاریخ اضافه کرد: ایشان آنگاه که چند سال قبل از انقلاب کتاب صلح‌الحسن را ترجمه کردند، این نام را برایش برگزیدند.

روحانی با تأکید بر اینکه به اعتقاد من نرمش قهرمانانه سخت‌تر از جهاد قهرمانانه است و امام حسن(ع) این شجاعت را برگزید، ادامه داد: همه ما مسلمانان ضمن احترام به اهلبیت و دیگر نزدیکان پیامبر، برای امیرالمؤمنین علی(ع) و امام حسن و امام حسین ویژگی خاصی قائلیم زیرا اینها در کنار پیامبر بودند و مستقیم از پیامبر بهره بردند.

رئیس‌جمهور تصریح کرد: ما امروز نیازمند آن هستیم که راه امام حسن(ع)، مسیر او، راه وحدتش و همچنین راه حفظ خون مسلمانان برای صلح در جهان اسلام بهره جوییم.

وی با اشاره به نزدیکی ماه مبارک رمضان و جنایاتی که در ماه‌های اخیر در سرزمین‌های اسلامی در حال رخ دادن است، افزود: وحوشی که بر خون مسلمانان تشنه‌اند و کودکان را سر می‌برند و ناموس مسلمانان برایشان احترام ندارد، دختران را به عنوان برده می‌ربایند و حرمت هیچ پیامبر و عالمی را نگه نمی‌دارند، نام خود را به نام احیاء‌کننده اسلام می‌برند و چه مصیبت بزرگی که این روزها روز غم مسلمانان و متأسفانه روز شادی برای صهیونیست‌هاست.

روحانی با تأکید بر نقش رژیم صهیونیستی در وقایع اخیر کشورهای اسلامی و حمایت این رژیم از تروریست‌ها تصریح کرد: به وضوح مسلمانان را به جان هم انداخته و لذت می‌برند و در این زمان مردم غزه را زیر بمب و موشک گرفتند و می‌تازند و فضایی ساختند که کسی به فکر غزه و قدس و مسلمانان نباشد.

وی ادامه داد: همه جا خونریزی را به راه انداختند آن هم با پرچم لااله‌الاالله که در واقع معبود این افراد شیطان است و شما می‌بینید که چه کشتاری در دنیای اسلام از افغانستان و پاکستان گرفته تا عراق و سوریه و لبنان به راه انداخته‌اند.

رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند وحدت دنیای اسلام هستیم، اظهار داشت: امروز نیازمند آنیم که پرچم صلح حسنی به اهتزاز دربیاید.

روحانی افزود: ما به حرمت زاده رمضان که برای وحدت مسلمانان همه زجرها را به جان خرید نیازمندیم و باید همه اندیشمندان، احزاب، گروه‌های اسلامی، سازمان‌های مردم‌نهاد و علمای بزرگ اهل سنت و شیعه یک حرکت فرامذهبی در دنیای اسلام در برابر توحش و خشونت به راه بیندازند.

روحانی ادامه داد: باید کاری کنیم که ندای صلح و وحدت بر ندای افراط و تکفیر پیشی گیرد و صلح مسلمانان بر صدای خشونت‌طلبان توفق یابد.

وی بر صف‌آرایی مسلمانان در برابر خشونت فکری، فرهنگی و عملی دشمنان اتحاد جهان اسلام تأکید کرد و ادامه داد: همه باید بین مسلمانان دوستی و مودت را اجرا کنیم.

روحانی با هشدار به برخی از کشورهای اسلامی که از تروریست‌ها حمایت می‌کنند، تصریح کرد: از همه کشورهای اسلامی و همه آنهایی که متأسفانه با پول و دلار نفتی خود به تروریست‌ها کمک می‌کنند توصیه و تأکید می‌کنیم که بدانید فردا نوبت شماست و فکر نکنید این وحشی‌ها را تنها به جان دیگران انداخته‌اید.

رئیس‌جمهور خطاب به کشورهای حامی تروریست‌ها گفت: از خشونت دست بکشید؛ بین شیعه و سنی تقابلی وجود ندارد، بلکه این دو برادر یکدیگرند و سالها در عراق و شام و ایران و همه جا در کنار هم زندگی کرده‌اند.

روحانی با طرح این سؤال از کشورهای حامی تروریست ها که چرا به ناحق همزیستی مسالمت‌آمیز مسلمانان را که خدا به ما امانت داده نابود می‌کنید، تصریح کرد: چرا می‌خواهید صهیونیست‌ها و ابرقدرت‌های جنایتکار شب خواب راحت داشته باشند ولی زن و بچه مسلمان از ترس ترور، زیر چادر در گرمای تابستان و سرمای زمستان باشند.

روحانی با تأکید بر اینکه دنیای اسلام امروز بیش از هر زمان به وحدت نیاز دارد، افزود: بیایید همه با یک صدا، صلح را فریاد بزنیم و به نام ماه رمضان و زاده این ماه در کنار هم باشیم و افراط‌گرایان و تروریست‌ها را منزوی کرده و دست به دست هم بدهیم.

روحانی در پایان با بیان اینکه از خدا بخواهیم به حرمت این ماه وحدت میان مسلمانان ایجاد شود و خشونت پایان یابد، خاطرنشان کرد: امیدوارم که در این ماه پایان خشونت را در دنیای اسلام جشن بگیریم.